Postępująca globalizacja jest procesem przeprowadzanym na świecie już od wielu lat. Między innymi przy pomocy technologii, unifikacji państw oraz rozwojowi cywilizacyjnemu, nasza planeta staję się z dnia na dzień coraz większą wioską globalną. O słuszności takiej zmiany świata można pisać książki i prowadzić bardzo długie dyskusje, dlatego też nie będę skupiać się na tym aspekcie. Skutek globalizacji o którym chciałbym opowiedzieć w tym artykule, to zanikanie czy też umieranie języków w różnych częściach świata.
Warto więc wyjaśnić w tym miejscu czym tak naprawdę jest zanikanie czy też wymieranie języka. Jest to stan w którym wszyscy rodzimi użytkownicy tego języka umierają lub też jego forma zmieniła się całkowicie od swojej pierwotnej formy. Przykładami języków, które zmieniły swoją formę, jednak nadal mają duże znaczenie w lingwistyce jest łacina oraz greka. Język łaciński w formie mówionej nie istnieje, a w obecnych czasach wykorzystywany jest w medycynie, prawie oraz jako podstawa języków z grupy romańskiej, czyli między innymi: hiszpański, portugalski, francuski oraz włoski. Greka natomiast używana jest nadal przez rdzennych mieszkańców kraju będącego kolebką kulturową Europy, jednak forma w której obecnie się znajduje niezmiernie różni się od tej w której pisana była „Iliada i Odyseja” Homera.
Znacznie ciekawsze są jednak przypadki języków które można uznać za całkowicie martwe oraz nieużywane przez nikogo ani w mowie ani w piśmie. Przykładem takiego języka jest sumeryjski, używany ok 5000 lat temu przez mieszkańców południowej części Mezopotamii. Można powiedzieć, że razem z ich cywilizacją oraz kulturą zniknął również ich język. W obecnych czasach używany jest jedynie do studiowania tabliczek zapisanych w tym języku po to, aby móc zrozumieć kulturę, panujące prawa oraz historie tego ludu.
Przykłady współczesnych języków zagrożonych wymarciem to: język islandzki – gdyż młodzi Islandczycy używają na co dzień angielskiego częściej niż swojego ojczystego, język białoruski – tutaj czynnikiem jest popularność języka rosyjskiego w codziennej komunikacji. Sytuacja wygląda podobnie w przypadku języka hawajskiego z powodu powszechnego użycia języka angielskiego. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku dwóch dialektów używanych w Wielkiej Brytanii – walijskiego i szkockiego.
Wiele języków na wymarciu to dialekty. Jego przykładem jest język mandżurski używany w chińskim regionie Mandżuria. Dialekt ten jest prawie martwy z powodu powszechności użycia chińskiego mandaryńskiego. Współcześnie dialektem tym posługuje się zaledwie kilkanaście osób, które starają się przekazać go młodszemu pokoleniu. Wiele osób może pomyśleć, że to „tylko dialekt”, ale warto zwrócić uwagę, że populacja mniejszości etnicznej Mandżurów to około 10 milionów. Wiele języków zagrożonych wymarciem to języki afrykańskie. W związku z niewielką ilością natywnych użytkowników tych języków, usługi tłumaczenia i lokalizacji na te języki są zwykle droższe niż na ‘standardowe’ języki z dużą ilością rodzimych użytkowników.
Jedną z najważniejszych przyczyn globalizacji jest nieustannie wzrastająca popularyzacja języka angielskiego. Jak wszystko, ma to swoje zalety i wady. Z jednej strony im więcej ludzi na świecie potrafi posługiwać się językiem angielskim, tym więcej ludzi ma możliwość swobodnej komunikacji ze sobą niezależnie od tego w jakim kraju się urodzili i wychowali. Z drugiej zaś strony coraz większa część populacji decyduje się na naukę tzw. „języka świata” i skupia na tym przez większość swojego życia zamiast kultywować elementy swojej własnej, ojczystej kultury i rodzimego języka. Niestety w procesie jednoczenia państw oraz kultur świata, trzeba było poświęcić cząstkę własnej tożsamości narodowej. Miejmy nadzieję, że wyższej ceny nie będziemy musieli już płacić.
Wiele języków świata zagrożonych jest wyginięciem, a część z nich istnieje już tylko i wyłącznie na kartach historii. Tłumacze przysięgli języka sumeryjskiego, starożytnej greki czy też łaciny nie istnieją i nikt już nikt nigdy nie podejmie się takiego zawodu. Zlecenie takiego przekładu jest właściwie nierealne.
(M.L.K, M.K.)
