Włoskie słówka nie do przetłumaczenia

Co przychodzi wam do głowy, kiedy myślicie o języku włoskim? Czy jest to muzyka klasyczna, Prosecco, a może żywo gestykulujący Włoch? A czy zastanawialiście się kiedyś nad tym, jakie trudności może napotkać tłumacz języka włoskiego sporządzający tłumaczenie na język polski?

W języku włoskim, podobnie jak w każdym innym języku na świecie, istnieją słowa, które trudno przetłumaczyć, a czasami jest to wręcz niemożliwe. W takich momentach praca tłumacza wymaga kreatywności i elastyczności, ale również znajomości kultury, w której dany język
jest zakorzeniony. Spójrzmy na kilka przykładów nieprzetłumaczalnych włoskich słów, które pochodzą wprost z dantejskiego piekła.

• Tormentone – wakacyjny hit, piosenka, która jest na czele listy przebojów, pojawia się na każdej imprezie i we wszystkich mediach. To słowo pochodzi od czasownika tormentare, który oznacza męczyć, dręczyć, prześladować. Tormentone jest więc czymś, co nas nęka i nie daje nam spokoju.
• Tirapacchi to osoba, która wystawia nas do wiatru, nie przychodzi na spotkanie, albo nieustannie szuka wymówek, by się od niego wymigać.
• Pantofolaio to wbrew pozorom nie pantoflarz, ale osoba, która ze względu na swoje lenistwo nie wychodzi z domu, prowadzi nudne i monotonne życie. To słowo z kolei pochodzi od pantofola – kapeć.
• Gattara – miłośniczka kotów, kobieta, która poświęca część swojego wolnego czasu na zajmowanie się dzikimi, bezpańskimi kotami: karmi je, zapewnia opiekę weterynarza
  i sterylizację, szuka chętnych na przygarnięcie kotka. Nie jest to przypadkowa i okazjonalna pomoc zabłąkanym na ulicy kotom, ale bardzo zorganizowana i prężnie rozwinięta społecznie akcja. Gattary współpracują bowiem z organizacjami i urzędami gminy.
• Magari – to magiczne słowo zmienia znaczenie w zależności od kontekstu. Jeśli to słowo jest użyte na początku zdania warunkowego, może być tłumaczone jako ‘gdyby tylko’, jeśli jednak magari funkcjonuje jako pojedynczy wyraz tworzący krótkie zdanie, to może oznaczać: ‘chciałbym/chciałabym’ lub ‘może’.
• Precipitevolissimevolmente – najszybciej jak się da. Uważa się, że jest to najdłuższe słowo
  w języku włoskim.

To tylko niektóre wyrazy z całego szeregu słów mogących przysporzyć tłumaczowi kłopotów. Ale czy tego typu zagadnienia to naprawdę problemy w pracy tłumacza? Czy może jednak wyzwania, które
z przyjemnością pokonuje on w drodze do celu, czyli wykonania dobrego tłumaczenia? Oceńcie sami.

(K.O.)