Niedługo jeden z najmilszych okresów w ciągu roku – Wigilia i Boże Narodzenie. Polska słynie z silnie zakorzenionych w tradycji potraw i zwyczajów związanych z tym czasem. I chociaż wiele z tych zwyczajów ma typowo polski charakter, to już ich nazwy nie są oryginalnie polskie. Oto kilka przykładów:
Wigilia pochodzi z łacińskiego vigilia – ‘czuwanie, straż’. W innych językach Wigilia to:
- angielski: eve lub christmas eve
- duński: juleaften
- rosyjski: сочельник m rodzaj męski
- ukraiński: переддень
Karp – sławna ryba, której nazwa wywodzi się z jej łacińskiego określenia: Cyprinus Carpio. Wbrew pozorom znana w Europie i to pod bardzo zbliżoną nazwą:
- angielski: carp
- bułgarski: шаран
- chorwacki: šaran
- czeski: kapr
- duński: karpe
- francuski: carpe
- hiszpański: carpa
- holenderski: karper
- islandzki: karfi
- niemiecki: Karpfen
- portugalski: carpa
- rosyjski: карп rodzaj męski
- szwedzki: karp rodzaj wspólny
- ukraiński: короп rodzaj męski
- węgierski: ponty
- włoski: carpa
Prezent – coraz popularniejszy, a dla niektórych wręcz nieodzowny element świąt. Pochodzi z angielskiego prezent. Wyparł polski „podarek”, który miałby więcej odpowiedników w językach europejskich:
- angielski: gift, present
- duński: gave rodzaj wspólny
- esperanto: donaco
- francuski: cadeau rodzaj męski
- hiszpański: regalo rodzaj męski
- holenderski: geschenk rodzaj nijaki, cadeau rodzaj nijaki
- interlingua: souvenir
- islandzki: gjöf rodzaj żeński
- niemiecki: Geschenk rodzaj nijaki
- rosyjski: подарок rodzaj męski
- szwedzki: present rodzaj wspólny
- węgierski: ajándék
Kutia, czyli tradycyjna potrawa Kresów i naszych wschodnich sąsiadów. Nazwa pochodzi od ukraińskiego słowa (z greki) kókkos – ‘pestka, ziarno’ – które trafiło na Ukrainę wraz z chrześcijaństwem z greki. Europa Zachodnia nie zna niestety kutii.
Barszcz – chociaż większość świata kojarzy barszcz z Polakami, to oryginalnie zupa pochodzi z Ukrainy (stąd barszcz ukraiński). Jej charakterystyczny smak znany jest także w innych częściach świata:
- angielski: borscht
- czeski: boršč
- duński: borstj, rødbedesuppe rodzaj wspólny; hvid borstj
- francuski: barchtch rodzaj męski, soupe de betteraves; potage
- niemiecki: Borschtsch rodzaj męski, Rübensuppe rodzaj żeński
- rosyjski: борщ rodzaj męski
Największą niespodziankę zostawiłam na koniec. Czy wszyscy wiedzą, że opłatek to nie jest polskie słowo? Nie? Teraz już tak! Opłatek pochodzi bowiem z łacińskiego oblatum – 'dar ofiarny’. Do Polski trafił oczywiście wraz z chrześcijaństwem.
- angielski: Christmas wafer
- niemiecki: Oblate rodzaj żeński
- szwedzki: oblat rodzaj wspólny
- wilamowski: ömbłaotła
