Odmiany językowe stanowią nieodłączną część tożsamości lingwistycznej narodu. Świadczą one nie tylko o bogactwie językowym danego kraju, ale są dowodem bogactwa kulturowego danej nacji. Jednym z języków, w którym występują różne warianty lingwistyczne jest niemiecki, należący do zachodniej grupy języków germańskich. Jest on jednym z oficjalnych języków w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, czy Luxemburgu. Ponadto jest oficjalną mową w Unii Europejskiej, którą posługuje się ok. 128 milionów ludzi.
Uczący się niemieckiego poznają tak zwany język standardowy (Hochdeutsch), jednak nie zwracają zbytnio uwagi na różnice językowe występujące w odmianie niemieckiej, austriackiej oraz szwajcarskiej. Ich wyobrażenie odnośnie języka niemieckiego ogranicza się niekiedy do stwierdzenia, że niemczyzna ma taką samą formę we wszystkich krajach niemieckiego obszaru językowego. Ogólnie rzecz biorąc mieszkańcy państw, w których językiem urzędowym jest niemczyzna, mogą porozumieć się ze sobą bez problemu, jednak warto zwrócić uwagę na to, że Niemcy mają czasami kłopot, ze zrozumieniem Austriaka czy Szwajcara. Warto więc zaznaczyć, z jakimi różnicami językowymi mamy do czynienia w poszczególnych krajach niemieckojęzycznych. Wybór odpowiedniej odmiany języka niemieckiego jest kluczowy przy lokalizacji produktu, dlatego warto je poznać.
Odmiana austriacka – krótka charakterystyka
Jedną z odmian języka niemieckiego stanowi wariant austriacki. Charakteryzuje się słownictwem, które czasem różni się od standardowego niemieckiego, co może czasami skutkować problemami w komunikacji pomiędzy Niemcami a Austriakami. Warto również zaznaczyć, że niektóre słowa występujące zarówno w języku używanym w Niemczech, jak i w Austrii posiadają tę samą formę, lecz zupełnie inne znaczenie. Ponadto, w wariancie austriackim istnieją słowa, które nie występują w niemczyźnie używanej w Niemczech. Istotną kwestią dotyczącą różnic pomiędzy standardowym językiem niemieckim, a wariantem austriackim stanowią zasady gramatyczne charakterystyczne dla tych dwóch odmian. Warto zwrócić uwagę na to, że niektóre rzeczowniki niemieckie rodzaju żeńskiego, posiadają w odmianie austriackiej rodzaj nijaki. Poniżej można zaobserwować niektóre różnice.
Niemcy | Austria | tłumaczenie |
Krankenhaus | Spital | szpital |
Kiosk | Trafik | kiosk |
Kneipe | Beisel | knajpa |
Brötchen | Semmel | bułka |
Pflaumenums | Powidl | powidła |
genau | exakt | dokładnie |
die E-Mail | das E-Mail |
Istotną kwestią dotyczącą zasad gramatycznych odmiany niemieckiego używanej w Republice Austrii jest stosowanie innego szyku zdań. Przykładowo, zdanie niemieckie w czasie Perfekt „Wiem, że musiałem pójść do sklepu.”, zostanie przetłumaczone na standardowy niemiecki:
„Ich weiß, dass ich ins Geschäft habe gehen müssen.“
Z kolei w wariancie austriackim odmieniony czasownik posiłkowy haben znajdzie się pomiędzy czasownikami gehen i müssen:
„Ich weiß, dass ins Geschäft gehen habe müssen“.
W przypadku czasu Imperfekt w odmianie zarówno niemieckiej, jak i austriackiej, stosuje się tę samą formę czasownika müssen:
‘Ich weiß, dass ich ins Geschäft gehen musste“.
Odmiana szwajcarska – czym nas może zaskoczyć?
Do kolejnej istotnej odmiany języka niemieckiego można zaliczyć odmianę szwajcarską. Słownictwo charakterystyczne dla wariantu szwajcarskiego ( tzw. helwetyzmy) są dla obecnego Niemca o wiele mniej zrozumiałe niż wspomniane wcześniej austriacyzmy. Poniżej można zaobserwować różnice między współczesną niemczyzną, a odmianą szwajcarską.
Niemcy | Szwajcaria | tłumaczenie |
Ticket | Billet | bilet |
Zeit | Ziit | czas |
Montag | Mäntig | poniedziałek |
Samstag | Samschtig | sobota |
drei | drü | trzy |
danke | dankhe | dziękuję |
Geld | Stütz | pieniądze |
Podsumowując, można stwierdzić, że język niemiecki używany w krajach niemieckojęzycznych posiada kilka odmian w zależności od kraju (czy również regionu), w którym jest używany. Warto zaznaczyć, że przeciętny Niemiec nie będzie miał większych problemów, aby zrozumieć Austriaka i Szwajcara. Problemy mogą sprawić pojedyncze słowa, wykazujące pewne podobieństwo w stosunku do niemczyzny używanej na ternie Republiki Federalnej Niemic, które w odmianie austriackiej nie będą zrozumiałe dla przeciętnego Niemca. Przy zlecaniu tłumaczenia tekstu na niemiecki warto powiadomić tłumacza lub agencję tłumaczeń na jaką odmianę niemieckiego chcielibyśmy przetłumaczyć tekst lub zlokalizować produkt.
(M.F.)