W artykule pod tytułem ,,Małpa w Internecie” Paweł Rutkowski, student Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych na Uniwersytecie Warszawskim, przedstawił rozwój wszechobecnego znaku internetowego @. Pisze on, że kot, pies, ślimak, świnia, słoń czy wreszcie małpa to tylko niektóre z określeń. Tylko skąd bierze się ta różnorodność?
Znak @ narodził się w świecie anglojęzycznym. Posługiwano się nim przy ręcznym wypisywaniu faktur do oznaczania ceny jednostki, np. 5 @ $10 (pięć sztuk po 10 dolarów). Dziś @, nazywany at sign, oznacza umiejscowienie np. konta na serwerze poczty elektronicznej. Użycie związane z handlem i księgowością jest wciąż żywe w językach hindi, tamilskim i tybetańskim. Dlatego w adresach poczty elektronicznej znak @ zastępowany jest przez użytkowników tych języków zwrotami „po kursie”, „po cenie”.
The Linguist List – internetowa lista informacyjna językoznawców z całego świata – stała się forum debaty dotyczącej różnych określeń znaku @ (po polsku nazywanego małpą). Karen Steffen Chung zestawiła dane ze wszystkich języków, do których udało się dotrzeć lingwistom. Okazało się, że w przypadku znaku @ motywacją nazwy jest nie tyle sekwencja dźwięków, co jego kształt. Wspomniane powyżej małpa, kot, pies i świnia nie są jedynymi zwierzętami, do których porównuje się symbol @. Mieszkańcom wielu krajów kojarzy się on np. z: „uchem słonia” w Szwecji (elefantöra), „żółwiem” w Indonezji (a kura-kura – żółwie a), „robakiem” na Węgrzech (kukac), „kaczątkiem” w Grecji (papaki).
Szczególnie popularne jest porównanie ze „ślimakiem”: francuski petit escargot (mały ślimak lub escargot – ślimak), hebrajski shablul (ślimak), indonezyjski a keong (ślimacze a), włoski chiocciola (ślimak), koreański dalphaengi (ślimak).
Internetowa małpa najczęściej pojawia się w Europie. W kwestii tej nazwy zgadzają się np. Niemcy @ = Klammeraffe – kapucynka, Szwajcaria @ = Affenschwanz (małpi ogon), Albania @ = Shenja e Majmunit (znak małpy), Serbia @ = majmunski rep (małpi ogon), Słowenia @ = afna (małpa), Bułgaria @ = majmunsko a (małpie a), Rumunia @ = coada de maimuta (ogon małpy).
Rozprzestrzenianie się wspólnego schematu można tłumaczyć bliskością geograficzną i językową (w ramach tzw. ligii bałkańskiej).
Chorwaci używają angielskiego słowa monkey, czyli małpa (w ogóle niespotykanego jako określenie znaku @ w krajach anglojęzycznych). Mieszkańcy Szwecji i Finlandii jako jedyni nazwę symbolu @ łączą ze słowem „kot”: Szwecja kattfot – kocia stopa, kattsvans – koci ogon, Finlandia kissanhäntä – ogon kota. W języku fińskim występują też inne nazwy znaku @ w oczywisty sposób związane z kotami: miau, miumau, miuku, miukumauku. Przykładowe odczytanie adresu Atominium w języku fińskim: Atominum miukumauku atominium.com
W niektórych krajach nieanglojęzycznych znak małpy określa się po prostu jako at: tak jest w Norwegii, Finlandii i Holandii. W wielu językach przejęte z angielskiego at jest jedyną nazwą znaku @. Mamy wtedy do czynienia z tzw. zapożyczeniem właściwym.
Nazwy znaku @ zasługują na szczególną uwagę. Wraz z rozwojem Internetu i jego upowszechnianiem można obserwować ich pojawianie się w kolejnych językach. Wyniki takich obserwacji stanowią świetny materiał do badań nad procesami zmian słownictwa.
(EP)
