Wiele osób, gdy mówi o językach skandynawskich ma na myśli język duński, szwedzki, norweski, islandzki, fiński oraz farerski. Wszystkie, poza językiem fińskim, który należy do języków ugrofińskich zaliczają się do języków nordyckich. Jednak, jeśli mówimy o językach skandynawskich, tylko duński, szwedzki oraz norweski są częścią tej grupy językowej, a dokładniej grupy skandynawskiej języków germańskich. Te trzy państwa tworzą wspólnotę w kontekście kulturowym oraz językowym.
Język szwedzki
Obecnie językiem szwedzkim posługuje się około 10 milionów ludzi. Poza Szwecją wiele osób używa go w Finlandii, gdzie jest on drugim językiem urzędowym. Język szwedzki jest dość łatwy pod względem fleksji. Rzeczowniki mogą mieć dwa rodzaje i występują w tym samym przypadku, jednak trudność może sprawić ich forma określona lub nieokreślona. Przymiotniki są stopniowane oraz odmieniane zależnie od rodzaju i formy. Odmiana czasowników nie jest skomplikowana, mają tylko jedną formę w każdym czasie, a czasy gramatyczne nie różnią się zbytnio od języka angielskiego. Największą trudność w tym języku mogą sprawić samogłoski, które źle wymawiane, wraz z nieodpowiednią melodyjnością mogą zupełnie zmienić sens zdania lub być zupełnie niezrozumiałe dla szwedzkiego rozmówcy. Charakterystyczne dla tego języka są również litery: Å [å], Ä [ä], Ö [ö].
Język duński
Jest używany przez około 5,4 miliona ludzi, oczywiście w Danii, ale również na Wyspach Owczych oraz Grenlandii. Jego standardowym wariantem jest rigsdansk, nazywany również rigsmål, czyli język pisany. Wyróżniamy trzy główne dialekty: jutlandzki, fioński oraz zelandzki, przy czym ten ostatni jest najbardziej bliski oficjalnemu językowi. Tak samo jak w języku szwedzkim występują dwa rodzajniki, jednakże, jeśli chodzi o czasowniki występuje znaczna różnica. Dzielą się one na słabe i mocne. W czasownikach słabych w czasie przeszłym dodajemy końcówkę -de lub -ede. W mocnych końcówką będzie -te, dodatkowo odmieniają się nieregularnie. Najważniejszym aspektem duńskiego jest jego wymowa i zjawisko charakterystyczne dla tego języka, czyli „stød”, często tłumaczony jako „szok”. Istotnie może to być szok, gdyż słowo to jest określeniem na zwarcie krtaniowe. Polega ono na zacinaniu się w połowie wyrazu. Niektóre słowa w języku duńskim różnią się tylko występowaniem „stød” lub jego brakiem. Gramatykę uważa się za najłatwiejszą wśród języków skandynawskich ze względu na jej prostotę. Oczywiście nie można pominąć duńskich liter, którymi są: Æ [æ], Ø [ø] oraz Å [å].
Język norweski
Posługuje się nim około 5 milionów ludzi, jednakże jest bardzo zróżnicowany ze względu na ogromną ilość dialektów. Jest ich ponad 400 i ze względu na nynorsk i bokmål, które są dwoma wariantami norweskiego występują często duże różnice między nimi. W odróżnieniu od szwedzkiego i duńskiego występują trzy rodzajniki w języku norweskim. Jest też najbardziej skomplikowany pod względem gramatycznym, co spowodowane jest czterema końcówkami czasowników w czasie przeszłym, formą określoną i nieokreśloną rzeczowników oraz przymiotników i ich odmianą. Mimo tego, norweski jest najbardziej uniwersalnym z języków skandynawskich, pozwala w największym stopniu zrozumieć ojczysty język swoich sąsiadów. W piśmie nieznacznie różni się od duńskiego, w dodatku alfabet jest prawie identyczny, mowa natomiast jest znacznie bardziej zbliżona do języka szwedzkiego, głównie pod względem melodyjności. Nikogo więc nie zdziwi rozmowa Norwega oraz Szweda porozumiewających się ze sobą w swych rodzimych językach.
Jedna rodzina językowa
Języki skandynawskie są do siebie bardzo podobne, co umożliwia ich użytkownikom wzajemne zrozumienie się w pewnym stopniu. Jednak moim zdaniem norweski jest zdecydowanie najbardziej uniwersalny spośród nich ze względu na największą ilość cech wspólnych. Ale tak naprawdę, nie ma znaczenia jakiego języka skandynawskiego się uczysz, każdy z nich umożliwi ci łatwiejszą naukę kolejnego języka wikingów. 🙂
(B.A.)
