Z muzyką mamy do czynienia na co dzień. Obecnie na rynku muzycznym bez wątpienia dominują piosenki anglojęzyczne, które nie koniecznie wykonywane są jedynie przez angielskich, bądź amerykańskich wokalistów. Język angielski, jako lingua franca dzisiejszych czasów, jest uważany jednocześnie za język bardzo płynnie i ‘miękko’ brzmiący w utworach muzycznych. Jednak wśród wielu artystów, którzy chętnie tworzą piosenki w tym właśnie języku znajdą się i tacy, którzy chcą wykonywać zagraniczne piosenki w przekładzie na język ojczysty.
O ile przekład dokumentu, czy nawet książki na inny język nie jest w dzisiejszych czasach niczym nadzwyczajnym, to jednak tłumaczenie tekstu piosenki może być nie lada wyzwaniem. Tłumacząc teksty utworów muzycznych trzeba pamiętać o rytmice, liczbie sylab w danej frazie, akcentach, a przede wszystkim przekazaniu właściwego sensu tekstu. W tym przypadku muzyka musi być spójna z tłumaczeniem. To ważne, aby przekład tekstu miał również ten sam ładunek emocjonalny, bo przecież o to chodzi w muzyce.
Poniższy przykład przedstawia fragment tłumaczenia angielskiej piosenki Stay with me na język polski w przekładzie Doroty Kozielskiej.
(tekst oryginalny)
Czy możesz przy mnie być?
Chociaż kilka chwil
To nie miłość, co tu kryć?
Czy możesz przy mnie być?
(tłumaczenie na język polski)
Jak widać po powyższym przykładzie, tekst nie został przetłumaczony ‘słowo w słowo’. Tłumacz skupił się na głównym temacie piosenki, oraz jej przekazie. Jednakże liczba sylab jest dokładnie taka sama, jak w oryginalnym tekście, dzięki czemu wokalista nie będzie mieć żadnego problemu w wykonaniu utworu w polskim tłumaczeniu. Niestety nigdy nie będzie dało się dosłownie przetłumaczyć tekstu piosenki, dlatego ważne jest, aby dobrze zrozumieć pierwotny tekst, oraz oddać klimat piosenki. Pomimo, iż polski przekład jest pisząc wprost ‘inny’, oddaje on jednak tę samą tematykę.
Tłumaczony tekst w sposób dosłowny zawierałby o wiele więcej sylab w każdej linijce, przez co zaśpiewanie go razem z muzyką byłoby niemożliwe, gdyż zwyczajnie słowa nie zmieściłyby się we frazie muzycznej.
Tłumacząc teksty piosenek trzeba wziąć pod uwagę ilość sylab w każdej linijce, ewentualne rymy, które mogą pojawić się w tekście oryginalnym oraz oddać właściwy sens piosenki. Od tłumacza wymaga to elastyczności, otwartości na nowości, ale przede wszystkim doświadczenia w lokalizacji utworu muzycznego.
(M.G.)
Źródła:
https://www.languagetrainers.com/blog/2015/12/16/case-study-the-challenge-of-translating-songs/
https://www.tekstowo.pl/piosenka,malgorzata_kozlowska,stay_with_me__polish_cover_.html
https://www.tekstowo.pl/piosenka,sam_smith,stay_with_me__feat__mary_j_blige_.html
https://www.languagetrainers.com/blog/2015/12/16/case-study-the-challenge-of-translating-songs/
