Język stanowi nieodłączną część naszego życia, czy tego chcemy, czy nie. Już od pierwszych chwil każdy z nas doświadcza kontaktu ze swoim ojczystym językiem, przez co przyswaja sobie podstawowe zasady poprawnej artykulacji poszczególnych głosek, czy też z biegiem lat poszerza zasób słownictwa. Język niemiecki, cieszy się coraz większą popularnością wśród osób wiążących przyszłość z mową naszych zachodnich sąsiadów. Na taką decyzje ma wpływ między innymi rosnące zapotrzebowanie na znajomość niemieckiego, w związku z czym wielu absolwentów kierunków tj. filologia germańska, chce wykonywać w przyszłości pracę tłumacza. Warto jednak wspomnieć, czym tak naprawdę jest język niemiecki i jakie zmiany zachodziły w nim na przestrzeni dziejów.
Deutsche Sprache im Allgemeinen – czyli kilka słów o języku naszych zachodnich sąsiadów
Język niemiecki należy do grupy zachodniej języków germańskich i posługuje się nim ok. 128 mln osób. Język niemiecki można potraktować jako grupę języków zachodniogermańskich, które stanowią standardowy niemiecki, określane jako Hochdeutsch. Warto zwrócić uwagę, że współczesna niemczyzna nie jest językiem jednolitym, ale jest konsekwencją licznych zmian zachodzących w jej strukturze w kilku okresach językowych: staro-wysoko-niemieckim, średnio-wysoko-niemieckim oraz wczesno-nowo-wysoko-niemieckim. Poniżej krótka charakterystyka.
Czym nas zaskoczy okres staro-wysoko-niemiecki (Althochdeutsch)?
Okres staro-wysoko-niemiecki miał początek od 800 roku, w tym czasie nie można było mówić o jednolitym języku niemieckim. Ludy germańskie zamieszkujące terytorium obecnego państwa niemieckiego, posługiwały się wówczas językiem będącym połączeniem języka Bawarczyków oraz Franków. Charakterystyczną cechą słownictwa z okresu staro-wysoko-niemieckiego, było zapisywanie rzeczowników niemieckich małą literą. Ponadto istotną kwestią jest fakt, iż język ten byłby prawie całkowicie niezrozumiały dla współczesnych rodowitych mieszkańców Niemiec. Dla przykładu:
– buoh – książka (obecna niemczyzna: Buch);
– hunt – pies (obecna niemczyzna: Hund);
– fuoren – wódz (obecna niemczyzna: Führer)
– queman – przychodzić (obecna niemczyzna: kommen).
Charakterystyka okresu średnio-wysoko-niemieckiego (Mittelhochdeutsch)
Kolejny okres językowy mający wpływ na dalsze kształtowanie języka niemieckiego, to średnio-wysoko-niemiecki, który trwał od 1050 do 1350 roku i był oparty na dialekcie szwabskim. Charakterystyczną cechą języka okresu średnio-wysoko-niemieckego (Mittelhochdeutsch) jest fakt, że był on bardziej zrozumiały dla obecnego rodzimego mówcy języka niemieckiego, jednak pomimo tego, współczesny Niemiec nie byłby w stanie zrozumieć ogólnego sensu wypowiedzi. Wybrane słowa pochodzące z tego okresu wykazywały podobieństwo ze słownictwem z okresu staro-wysoko-niemieckiego. Poniżej można zaobserwować różnice pomiędzy słownictwem z okresu średno-wysoko-niemieckiego, a językiem współczesnym.
– buoch – książka (obecna niemczyzna: Buch)
– hunt – pies (obecna niemczyzna: Hund)
– vüeren – wódz (obecna niemczyzna: Führer)
– kömen – przychodzić (obecna niemczyzna: kommen)
Okres wczesno-nowo-wysoko-niemiecki (Frühneuhochdeusch) a współczesny język niemiecki
Okres wczesno-nowo-wysoko-niemiecki trwał od 1350 do 1650 roku i należy do okresów, które wykazywały największe pokrewieństwo ze współczesną niemczyzną. Jednym z przykładów tej formy języka niemieckiego jest Biblia przetłumaczona przez Martina Lutra, opublikowana w 1534 roku.
Podsumowując, niemiecki jako język niejednolity jest pewnego rodzaju konsekwencją licznych procesów językowych, mających wpływ na jego strukturę i dalszy rozwój. Warto podkreślić, że największa ilość słownictwa pochodzi z okresu staro-wysoko-niemieckiego. Pracując w biurze tłumaczeń, wykonując zawód tłumacza lub jakikolwiek inny, który wiąże się z lokalizacją i nauczaniem języka niemieckiego warto zapoznać się z genezą powstania języka. Nauka niemieckiego z pewnością przyniesie nam wiele korzyści, bo niemczyzna jest najczęściej używanym, językiem ojczystym w Unii Europejskiej i językiem urzędowym aż w pięciu krajach: Niemczech, Austrii, Belgii, Liechtensteinie i Luksemburgu.
(M.F.)
