Znajomość języka to nie wszystko, by przetłumaczyć tekst w sposób zrozumiały dla czytelnika, często konieczne jest korzystanie ze swego rodzaju słownika, który nazywamy właśnie glosariuszem. Teksty tłumaczone powinny być jak najwyższej jakości, dlatego też warto tworzyć glosariusze zawierające słownictwo i zwroty charakterystyczne dla różnych dziedzin.
Co to jest glosariusz?
Pierwotnie glosariusz miał nieco inne zastosowanie, był on zbiorem przypisów – słów czy też fragmentów tekstu – dodawanych na marginesach stron przez osobę kopiującą manuskrypt czy czytelnika. W książkach drukowanych występowały one na dole strony lub zbierano je w całości na końcu książki.
Teraz glosariusz pełni rolę słownika terminologicznego, precyzuje on zbiór terminów stosowanych
w danej dziedzinie czy też dwuznaczne słowa i zwroty w języku źródłowym i docelowym. Tworzony
w formie elektronicznej pomaga tłumaczowi odnaleźć potrzebne mu informacje. Glosariusze powstają zazwyczaj dla konkretnej specjalistycznej dziedziny, na przykład chemii czy biologii. Mogą być też tworzone dla wielu branż i firm stosujących specyficzny żargon, który zazwyczaj jest nieznany osobom spoza danej grupy zawodowej.
Glosariusz – dlaczego i kiedy jest nam potrzebny?
Celem glosariusza jest sprawienie, by tekst stał się spójny i zrozumiały dla grupy docelowych odbiorców. Jest on niezbędny przy tłumaczeniu materiałów na inny język, szczególnie gdy tekst dotyczy specjalistycznej dziedziny, na przykład instrukcji obsługi maszyny, której części mogą być nazywane w różny sposób. Korzystanie z glosariusza umożliwi wykonanie tłumaczenia zgodnego
z wymaganiami klienta, a zastosowane słownictwo będzie adekwatne do tego stosowanego przez użytkowników, co pozwoli uniknąć jakichkolwiek niejasności.
Przy pomocy wcześniej sporządzonego glosariusza biuro tłumaczeń może zrealizować zlecone tłumaczenie znacznie szybciej i efektywniej. Glosariusz można przygotować wspólnie z klientem, co ułatwi i przyspieszy pracę każdej ze stron: dzięki glosariuszowi tłumacz bardzo szybko odnajdzie poprawne słowa, a klient otrzyma tłumaczenie z prawidłową terminologią, której nie będzie musiał dodatkowo weryfikować.
Glosariusz dla tłumacza
W biurach tłumaczeń glosariusz stosowany jest w formie dodatku do oprogramowania tłumaczeniowego, który ułatwia realizowanie większych projektów, czy też w postaci listy terminów, na przykład w arkuszu Excel, przydatnej w przypadku mniejszych projektów. Wcześniej stworzony glosariusz przyda się podczas przygotowywania kolejnego tłumaczenia i pozwoli zaoszczędzić czas. Oprogramowanie CAT, czyli Computer Assisted Translation, jest najpopularniejszym narzędziem wspomagającym pracę tłumacza. Oferuje ono między innymi stworzenie bazy tłumaczeń czy opracowanie własnej bazy językowej z określonej dziedziny.
Dokumenty takie jak instrukcje, przepisy czy umowy muszą być bezbłędnie przetłumaczone, dlatego profesjonalne tłumaczenie wymaga od tłumacza znajomości języka danej branży
i charakterystycznego dla niej słownictwa. Efektem przygotowywania i stosowania glosariuszy jest dokładność tłumaczenia, wysoka jakość, spójność oraz zgodność z aktualnie obowiązującymi przepisami w poszczególnych dziedzinach.
(J. K.)
