W znakomitej serii nowych przekładów arcydzieł światowej literatury wydawanej przez wydawnictwo ZNAK, o której pisałam już na tych łamach, ukazało się ostatnio nowe tłumaczenie jednej z najważniejszych książek w historii literatury, Jądra ciemności Josepha Conrada. Autorką przekładu jest Magda Heydel, wybitna tłumaczka o bogatym dorobku translatorskim, adiunkt w Instytucie Filologii Angielskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pierwsze tłumaczenie Jądra ciemności na język polski powstało w okresie międzywojennym, a jego autorką była Aniela Zagórska, krewna Josepha Conrada i tłumaczka prawie wszystkich jego utworów. „Była świetną tłumaczką, ale jej młodopolskie skłonności rozmijały się ze spokojnym, jasnym stylem prozy Conrada. Aniela Zagórska dobrze radziła sobie w partiach obrazowych, ale jeśli chodzi o stronę intelektualną jej przekładom brak precyzji – stwierdził prof. Zdzisław Najder, wybitny badacz życia i twórczości Josepha Conrada, w wypowiedzi dla „Rzeczpospolitej”.
Jądro ciemności (tytuł oryginalny Heart of Darkness), opublikowane po raz pierwszy w 1899 r., to jedno z najważniejszych (obok Lorda Jima i Nostromo) dzieł w dorobku Josepha Conrada. Opowiadając o wyprawie do Konga, będącego wówczas prywatną własnością belgijskiego króla Leopolda II, ukazuje ponure aspekty kolonializmu. Wbrew pozorom dzieło nie straciło na aktualności: okazuje się, że w XXI wieku wciąż aktualne pozostają pytania o prawo do stosowania przemocy w imię niesienia postępu i cywilizacji; zaskakująco współcześnie brzmi krytyka bezmyślnej eksploatacji środowiska naturalnego, przedmiotowego traktowania ludzi zależnych od siebie, pogardy dla innych – uważanych za gorsze – kultur, a wreszcie gorzka refleksja nad naturą człowieka, który gdy tylko znajdzie się w sytuacji, kiedy zyskuje władzę nad ludźmi i poczucie bezkarności, natychmiast ulega najgorszym instynktom.
Joseph Conrad, Jądro ciemności, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2011.
ED
